L’ancian president, en visita a l’ostau d’Occitania de Tolosa, foguèt interpelat pels occitanistas a prepaus de la lèi Molac
De collegians escotan F. Hollande dins la cort de l’Ostau d’Occitania
Es una idèia lançada a la tota fin de las discutidas, mas es benlèu la causa pus importanta que se diguèt. Aprèp una gròssa orada de questions e responsas, alara que li èra estat explicat que l’Unesco classifica las lengas regionalas en grand dangièr, François Hollande se remembrèt que se tròba a la cima de l’organisme una de sas ancianas ministras e lancèt: « Audrey Azoulay, coma directritz generala de l’Unesco, podriá intervenir dins lo debat [au Conselh constitucionau NDLR]« . L’idèia agradèt e solid que lo collectiu « Pour que vivent nos langues » ensajarà de contactar la dòna Azoulay. Una audicion d’aquela qualitat marcariá pas mau per defendre la lèi Molac dabans los savis. Rampelam que lo Conselh constitucionau a pas ges d’obligacion a consultar de tèxtes que li son mandats (que se dison « las portas estrechas ») nimai a procedir a l’audicion de personas que vendrián defendre la lèi. Pasmens, es complicat de refusar una audicion a quauqu’un titulari d’una fonccion fòrta.
Pels militants occitanistas, la venguda de François Hollande a l’ostal d’Occitania s’inscriviá abans tot dins la lucha que se mena per sauvar la lei de promocion de las lengas regionalas. Emai se, coma previst, se parlèt tanben de decentralizacion e de la nocion de convivéncia, es la tematica dau Conselh constitucionau que tornèt lo mai sovent. « Sabiái ont metiái los pès » s’amusèt l’ancian president de la Republica, gaire suspres. La primièra question foguèt simpla: coma es membre de drech dau Conselh, emai se causiguèt de pas n’aprofechar, li seriá possible d’intervenir au prèp dau president de l’institucion (que foguèt nomat pel quite Hollande) per que d’audicions siegan realizadas? I calguèt tornar quauques còps, mas l’interpelat afortiguèt que fariá passar la demanda. « S’ai ben comprés me demandatz d’èsser lo factor » s’estonèt amai François Hollande quand se li donèt un autre messatge per la presidenta de region Carole Delga – l’umor demòra la retorica prefirida dau socialista. « Dins lo cas qu’una o mantuna disposicions de la lèi siegan censuradas, caldrà revisar la Constitucion per aver una dubertura per las lengas regionalas, çò que foguèt longtemps ma posicion sus la question, afirmèt tanben l’ancianpresident. Lo Conselh constitucionau aplica, interpreta la constitucion tau coma es escricha uòi. […] Crèsi que cau aver totjorn fisança dins las institucions. »
Una refòrma constitucionala demanda de temps e a pas d’assegurança de capitar, puòi qu’es obligatòri d’obténer los 3/5ens daus vòtes dau Parlament (Amassada mai Senat). La darnièra, en 2008, passèt pas que per doas votzes. Es una via mai que complicada, longassa, que foguèt evocada mas pas concretisada dau temps ont lo president de la Republica se sonava… François Hollande. Brèu una via que conven gaire a l’urgéncia de la situacion per las lengas minorizadas, çò qu’expliquèt lo president dau Congrès permanent per la lenga Occitana, Gilabèrt Mercadier en s’adreiçant a l’ex cap d’Estat: « Avètz pas encara mesurat la situacion catastrofica de la lenga e de la cultura occitana. […] Es en França que la desaparicion de las lengas regionalas s’accelèra lo mai en Euròpa. Alara nos venguètz pas dire que l’Educacion Nacionala fa fòrça, jol vòstre mandat o ara. » Enfin, per çò que concernís lo contengut de la Constitucion, foguèt rampelat a François Hollande que l’inscripcion de las lengas regionalas coma « patrimòni de França » cambièt pas res a lor situacion. « Es doncas una lectura ideologica e pas juridica qu’es facha, a l’ora d’ara França degalha son patrimòni », clavèt Mercadier.
