26 Avr

La lei Molac deu passar dins de « pòrtas estrechas »

De que son las contribucions que pòdon ajudar lo tèxt au Conselh constitucionau?

La pòrta dau Conselh constitucionau es puslèu larga, mas un esfinx vos agacha

« Podèm far çò que se sona de pòrtas estrechas, e nos anam pas geinar evidentament per las far. » Paul Molac èra combatiu uòi a Rennas. Una video publicada per un jornalista de Oest França mòstra la presa de paraula dau deputat breton dins un recampament per denonciar lo recors au Conselh constitucionau contra sa lei de promocion de las lengas regionalas. Molac balhèt doncas d’indicas sus la defensa de son tèxt. Las « pòrtas estrechas » son las contribucions que son transmesas au Conselh constitucionau per « de personas fisicas o moralas que son concernidas per la lei » que se va analizar. Aquelas contribucions son de memòris, de dorsièrs qu’explican una interpretacion dau tèxt. Es una ajuda que los membres dau Conselh an pas obligacion de consultar o de seguir. Es doncas important que los autors daus memòris siegan de personas que lo vejaire pesa – sovent se far apel a d’especialistas dau drech constitucionau. S’ausís parlar, per part de membres dau collectieu « Pour que vivent nos langues », de l’escrivan Erik Orsenna, ancian dau Conselh d’Estat e pròche d’Emmanuel Macron, per ajudar a la redaccion de pòrtas estrechas. L’autor aviá ja declarat lo besonh d’una lei per las lengas de França dins d’entrevistas (a 41’05 de la video).

Dabans lo parlament de Bretanha, Paul Molac èra enrodat de militants e de mantun autres deputats, emai d’unes LREM que denóncian la sasina que fan lor colègas de partit. L’autor de la lei afirmèt qu’ara « l’opinion basculèt, massivament » en favor de las « lengas regionalas ». E se volguèt optimista puòiqu’afortiguèt : « ai fach mèfi de pas metre causas inconstitucionalas ». Se sap ben que dempuòi 2008 las lengas minorizadas de França son inscrichas dins l’article 75-1 de la Constitucion. Una inscripcion que cambièt pas rès au tractament que lor es fach, mas que ara pòt servir de basa per defendre la lei. Calguèt esperar 13 ans, mas se trobèt benlèu una utilitat a la refòrma constitucionala fin finala.