Lo diccionari francés-occitan d’Arve Cassinhac fa parlar. De primièr estant qu’es l’utís pedagogic benlèu lo mai utilizat pels escolans en occitan. E puèi perqu’es un diccionari a despart que pausa questions sul metòd e sus las causidas. Serà presentat tot ara a l’ostal d’Occitània de Tolosa.
Una òbra de falord : « Lo diccionari es mon Karma »
Fa 25 ans qu’Arve Cassinhac i es dessús. Solet, quasi cada jorn dabans son ordenador a furgar, dintrar de donadas. Sortit de Narbona, son papeta li parlava l’occitan. Ausissiá tanben lo catalan e parla duèi las lengas latinas, mas tanbe lo japonés e d’autras. En 89, a per projèct de revirar l ‘Alibert en francés. Mas es pas aisit e lo trabalh longàs. Alèra fa 8 ans, ne sortís un sus internèt : lo panoccitan. E fa grand bruch. Lo monde li repròchan d’inventar de mots, d’aver de causidas curiosas. Mas a l’epòca èra lo sol en linha. Locongrés existissiá pas encara. Aprèp, las causas s’apasiman un pauc ; contunha son camin. Un problèma grèu de santat l’empacha d’anar pus luènh. Mas tòrna prene fa quauquas annadas, per sortir duèi una version papièr del panoccitan.
Lo diccionari papièr
Mai de 100 000 mòts, 10 del cent de mai en occitan qu’en francés, gaireben un milierat de pajas, la causida es de far quicòm d’unificat e estandardisat. Una vision supra-dialectala de la lenga opausada donc a la causida de l’autre diccionari en linha : locongres. Lo panoccitan tocava sustot los escolans, lo diccionari papièr puslèu un public adulte. Mas lo metòde demòra a l’identic. La referéncia prencipala es la dels trobadors. Mas a trabalhat sus d’autres diccionaris e non pas los mai coneguts : Abbé de Sauvages, Rochegude, Fabre d’Olivet, Honnorat, Levy, Mistral, Piat, Alibert e Laux… Mas las causidas per una traduccion -de cops que i a doas- son personalas e sovent diferentas de la referéncia academica qu’es locongres. Li avián prepausat de participar an aquesta entrepresa mas s’es pas jamai fach. Per s’aparar, Arvei dís qu’es tanben linguista, titulari d’una licencia d’occitan…
Fòto : Lo Benaset
Un trabalh contestat : « ma basa es Bodon »
Cada jorn, lo siti panoccitan capita plan : mai de 500 connexions, (perdon : noselança estant que i a pas de X dins son diccionari), 174 000 pajas fintadas sus un an. Ne fa un dels sitis occitans lo mai frequentat. Cò qu’empacha pas encara un còp las criticas. Coma per exemple (eissemple) lo mot « personnage » revirat en degunatge ! « Ma basa es Bodon. Soi a revirar la Grava sul camin. Avèm estudiat lo vocabulari : 98,5 dels mots del libre de Bodon son dins mon diccionari ! ».
Contra subèrna, Arve Cassinhac contunha son camin. A montat un ostal d’edicion « la librariá ». Va sortir d’òbras de Joseph d’Arbaud et de Boudou, lo siti panoccitan es actualizat de contunh. Lo trabalh es dels cranes amai las causidas contestablas. Se vos volètz far lo vòstre sentit, serà a l’ostal d’occitània tot ara dins l’aprèp miègjorn per ne parlar.
Lo Benaset
