23 Juin

Joan-Pau Verdier, una votz a despart e essenciala

Lo cantaire de Peiregòrd defuntèt d’una malautiá a 73 ans.

« Sabi pas s’ai capitat ma vida, mas ai fach çò qu’ai volgut ». La confession facha per Joan-Pau Verdier a la camera de França 3 en 2010 indica ben lo caractèr dau cantaire, defuntat dins la nuòch de dissabte a dimenge. Un òme que presava la libertat e que mancava pas de decision. Logic per quauqu’un que causiguèt Léo Ferré coma modèl. Una autra de sas idòlas, libertària e anarquista tanben, foguèt Brassens. Verdier partajava amb lo Setòri l’amor daus gats; d’animaus que son liures abans tot. « Çò qu’aimi d’eles es l’autonomia, la suáusor, la revòlta. E segur, coma disiá Cocteau, preferissi lo gat au chen, perque i aguèt jamai de gat policièr », declarèt lo cantaire occitan au jornalista Denis Salles, encara en 2010. La rebellion, lo gost de la contèsta se retrapan dins l’òbra e la carrièra de Joan-Pau Verdier. Un òme que causís de cantar en lenga d’òc es de tota mena quauqu’un que faguèt pas la causida pus aisida – emai se lo peiregordin cantèt tostemps tanben en francés. Son arribada dins las aurelhas, amb son primièr disc « Occitània Sempre » en 1973, se faguèt amb los mots de son amic de joinessa Michèu Chapduèlh e un messatge clar:

Auria benleu pogut dins la lenga emperiala
Potonar la darriera e chantar mas amors
E m’aurian celebrat dins la premsa locala
Coma Io grand poeta e mager trobador
De ma jos-prefectura e de sos alentorns.
Collegis curatiers comicis cantonaus
M’aurian fait presidar m’aurian fait presicar
Distribucions daus pretz e sembla-festenaus
Per me monstrar au mond e me glorificar.
Cartas per Parisians, desplejants toristics,
Auria, patesejant donat dins lo tipic
Chantat lo bon vielh temps e la gentor d’antan
A de noveus colons, auria per brilhajons
vendut, paubre colhon, mon eime d’Occitan
Coma politicards, maires e deputats
cresent far per lo mielh venden a gròs talhons
Nòstre païs a d’anonimas societats.
Desemplumat (Chapduèlh-Verdier).


« Lo primièr còp qu’ausiguèri « Desemplumat », èri dins ma cosina e èri urós coma un pinçard, contèt a França Blu Claudi Marti, figura maja de la cançon d’òc en aquel temps. Èra ont nautres eriam pas. […] Dubrissiá un chantièr novèl, elargissiá los asuèlhs. La cançon occitana podiá èsser rock, se podiá maridar amb totes los ritmes de la tèrra, pas res èra enebit. » Marti nos fisèt tanben, pendent lo rodatge d’una emission de Viure al País, que lo collèga de Peiregòrd èra « una de la pus bèlas pèiras que farguèt la nòva cançon occitana ». La diferéncia de Verdier èra dins sa musica e sos adobaments, dins sos mejans tanben. An aquel moment èra lo sol cantaire d’òc en contracte amb una « major », un ostau gròs de produccion, Phillips. De militants l’acusan alara d’èsser un traite que participa au sistèma capitalista e imperialista, un vendut que viu a París. Responsa en musica de Verdier: « Sei una puta ». La rebellion totjorn.

Pasmens, la qualitat de sas melodias, folk e rock, e son originalitat ne faguèron mai tard una referéncia pels artistas de lenga d’òc, coma Moussu T, fondator dau Massilia Sound System. Lo grop marsilhés reagiguèt sus facebook a la mòrt d’aquel que designan coma « una figura maja »: « La musicalitat de son òbra trencava suls artistas occitans de sa generacion. Es per granda part a son exemple que Moussu T s’es engajat dins la musica e doncas n’es per fòrça dins la creacion de Massilia Sound System e de Moussu T e lei Jovents. »
Fins en 1979, Verdier publica au mens un disc per an. Dins las annadas 80 lo ritme ralentís, lo contracte amb Philips s’arrèsta, puòi Joan-Pau torna au país. Fonda un grop, Bigaroc, amb sos amics de Peiraguda e contunha sa carrièra en solo. En 1995, descobrís un autre mèstier, aquel d’animator de radio. Cada dimenge, amb lo Martial Peyrouny puòi lo Nicolas Peuch, es « Meitat chen – meitat pòrc », una emission d’una orada tota en occitan que se contunha uòi encara. E cada setmana s’ausís la cronica dau cantaire, que s’amusa de l’actualitat dau mond que desvira e que sovent l’asima. La dimenjada venenta lo programa rendrà omenatge a son fondator.

Dins las annadas 2000, Verdier se dedica a trabalhar suls autres. Revira Ferré en òc, canta Brassens, totjorn amb sos amics de Peiraguda, e consacra un disc aus trobadors. A la publicacion de « Les rêves gigognes » en 2010, explica qu’aviá enveja de « tornar prene [sa] pèl ». E dins las entrevistas, aquel òme que passèt sa vida a promòure la cultura d’òc fai una precision, a contra-pè, « soi occitan, pas occitanista ». Son darnier disc, « Vint ans aprèp », se publica en 2011 e s’i tròba son darnier succès, « L’eissarpa de fuòc ». Joan-Pau Verdier, que participèt en 69 a la fondacion de la Federacion Anarquista Comunista d’Occitania, i parla d’una granda figura de l’anarquisme, Louise Michel. La rebellion fins au cap.

Presentacion dau disc « Les rêves gigognes » en 2010.

Per acabar, de qué escotar la musica de Joan-Pau Verdier, gràcia au siti de França Blu. E puòi, vaquí una cançon en francès de Joan-Pau Verdier, una lenga que cantèt tostemps. Aquela video es tirada de l’emission « Midi Première » difusida sus TF1 en 1977. Verdier aviá l’astre de cantar dabans son idòla, Léo Ferré.

https://youtu.be/J7yHsTKCUTc